https://fb.watch/sgj_c7HBY7/
ΣΤΩΜΕΝ ΜΕΤΑ ΦΟΒΟΥ
Μέ τό ἱστολόγιό μας αὐτό θά ἀντικρούουμε τίς κακοδοξίες καί τίς διαστρεβλώσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας μας πού παρουσιάζονται κατά καιρούς ἀπό διάφορους ἐνταγμένους στό σύστημα τῆς Νέας Ἐποχής καί τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἀλλά καί ἐκείνων πού γράφουν μέ ἄκριτο ζῆλο καί ἔλλειψη πατερικῶν καί θεολογικῶν ἐπιχειρημάτων κατά τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μας, τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Τρίτη 2 Απριλίου 2024
Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2024
Διορθώσεις σέ δυτικές πλάνες στό βιβλιαρίδιον τοῦ Ἰ. Μεσολωρᾶ "Ὀρθόδοξος Χριστιανική Κατήχησις", Ἅγιον Ὄρος 2023
Ὅταν ὁ Θεῖος Παῦλος λέγει «εἰ γάρ ἐχθροί ὄντες κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ διά τοῦ θανάτου τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ» (Ρωμ 5, 10), δέν πρέπει νά νομίσουμε, ὅτι πρίν τήν σταυρικήν θυσίαν, ὁ Θεός κρατοῦσε τάχα ἐχθρικήν στάση πρός τόν κόσμον. «Οὐκ ἐκεῖνος (ὁ Θεός) ἐστίν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ’ ἡμεῖς. Θεός γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει»[1]. Ὁ σταυρός προϋποθέτει ὄχι τήν ἔχθραν ἀλλά τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ «Οὕτω γάρ ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον...» (Ἰωάν, 3, 16). Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν κόσμον εἶναι ἡ ἴδια καί πρίν καί μετά τήν σταύρωση. «Καθώς ἠγάπησέ μέ ὁ Πατήρ, κἄγώ ἠγάπησα ὑμᾶς» (Ἰωάν. 15, 9). Ἐάν εἶχε ἐχθρικήν στάση ὁ Πατέρας πρός τήν ἀνθρωπότητα, θά εἶχεν ἀσφαλῶς παρόμοια ἔχθραν πρός τόν κόσμον καί ὁ Υἱός. Ἀλλά πουθενά στήν Καινή Διαθήκη δέν λέγεται ὅτι ὁ Χριστός ἤ ὁ Θεός ἦταν ἐχθρός τοῦ κόσμου. Ἡ ἀγάπη τήν ὁποίαν ἔδειξεν ὁ Χριστός στόν κόσμον πρός τούς ταλαιπωρημένους καί πρίν ἀκόμη σταυρωθεῖ, εἶχε πηγήν τόν Πατέρα (Ἰωάν. 3, 16). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ποτέ δέν λέγει, ὅτι ὁ Θεός εἶχε ἔχθραν πρός τούς ἀνθρώπους, ἀλλά ὅτι μέ τήν ἁμαρτίαν οἱ ἄνθρωποι ἦσαν ἐχθροί τῆς Θείας θελήσεως, «διότι τό φρόνημα τῆς σαρκός ἔχθρα εἰς Θεόν» (Ρωμ. 8, 7). «Καί ὑμᾶς ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καί ἐχθρούς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς, νυνί δέ ἀποκατήλλαξεν ἐν τῷ σώματι τῆς σαρκός αὐτοῦ διά τοῦ θανάτου παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καί ἀμώμους καί ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ» (Κολ. 1, 21-22).[2] Πουθενά δέν λέγει ὁ Μέγας Ἀπόστολος, ὅτι τάχα ὁ Θεός καταλλάσσεται πρός τόν ἄνθρωπον, ἀλλά ὅτι ὁ Θεός συμφιλιώνει καί ἐξιλεώνει τούς ἀνθρώπους πρός Αὐτόν! «Θεός ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ, μή λογιζόμενος αὐτοῖς τά παραπτώματα αὐτῶν, καί θέμενος ἐν ἡμῖν τόν λόγον τῆς καταλλαγῆς» (Β΄ Κορ. 5, 19). «Καταλλάγητε τῷ Θεῷ. Καί οὐκ εἶπε, καταλλάξατε ἑαυτοῖς τόν Θεόν, οὐ γάρ ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ’ ἡμεῖς. Θεός γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει».[3]
Κριτική
Στό βιβλίριδιον τοῦ Ἰ. Μεσολωρᾶ Ὀρθόδοξος Χριστιανική Κατήχησις, Ἅγιον Ὄρος 2023, παρατηροῦνται σημαντικά σφάλματα τόσον δογματικά (αἱρέσεις), ὅσον καί ὁρολογίας, πού δέν συνάδουν μέ τήν Ὀρθόδοξη Θεολογίαν καί Δογματικήν.
Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ὁ συγγραφέας χρησιμοποιεῖ τόν ἀδόκιμον ὅρον θρησκεία, ἀντί νά ὁμιλήσει γιά τήν ἐν Χριστῷ Ζωήν καί τήν ἐξ ἀποκαλύψεως ἀλήθειαν πού εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Πίστις, ἀναφερόμενος στόν ὁρισμόν πού δίνει γιά τήν Κατήχηση (σελ. 9: σύντομος διδασκαλία τῆς θρησκείας…, διδάσκει συνοπτικῶς τάς θρησκευτικάς ἀληθείας τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως, , σελ. 10: ἡ χριστιανική θρησκεία διδάσκει τάς ἱεράς ἐκείνας ἀληθείας, σελ. 11: Ὀρθόδοξος λέγεται ἡ θρησκεία ἡμῶν…, σελ. 48-49: Ὁ Σωτήρ εἶναι Θεός, … καί ἐδίδαξε τήν τελειοτέραν θρησκείαν, σελ. 51: Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ ἱδρυτής τῆς τελειωτάτης θρησκείας…
Περί τοῦ Κυρίου γράφει ἀντορθοδόξως, ὅτι ἐδίδαξεν τήν ὑψίστην ἠθικήν… τήν τελειοτάτην ἠθικήν … καί ἐφήρμοσε ταύτην εἰς τόν βίον αὐτοῦ. Ὁ Κύριος εἶναι ἡ Ἀνάστασις καί ἡ Ζωή, ἡ Ὁδός καί ἡ Ἀλήθεια, δέν δίδαξε καμμίαν ἠθικήν οὔτε εἶχε ἀνάγκην νά ἐφαρμόσει ταύτην ἐν τῷ βίῳ Αὐτοῦ, ἀφοῦ ὁ Ἴδιος ἦταν ἀναμάρτητος καί προσέλαβεν τήν ἀθώαν καί προπτωτικήν φύσιν ἐξ ἄκρας συλλήψεως.
Ὁμιλεῖ ἐπίσης ὁ Μεσολωρᾶς μέ παρεξηγήσιμη ὁρολογίαν σελ. 11: περί γνώσεως τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ Θεόν φρᾶσαι ἀδύνατον, νοῆσαι δέ ἀδυνατότερον, κατά τόν ἅγιον Γρηγόριον τόν Θεολόγον!
Περί τῶν ἀδιαβλήτων παθῶν διδάσκει χωρίς νά διευκρινίζει τά γραφόμενα, πού ὑπῆρξαν αἰτία πολλῶν αἱρέσεων σελ, 50: … ὁ Σωτήρ, ὡς ἄνθρωπος, ἐπείνασεν, ἐδίψησεν, ἐκοπίασεν, ἐλυπήθη, ἔκλαυσεν, ἐσταυρώθη, ἀπέθανεν (Ματθ. κς΄, 38, Λουκ. κβ΄, 42). Ἑκουσίιως ὁ Κύριος ἐπείνασεν, ἐδίψησεν, ἐκοπίασεν, ἐλυπήθη, ἔκλαυσεν καί ἀπέθανεν ἐπί τοῦ Σταυροῦ μέ τήν θέλησίν Του, καθότι ἀναμάρτητος δέν ὑπόκειτο εἰς φθοράν οὔτε εἰς θάνατον ἐκ φύσεως, ἀφοῦ ὁ Κύριος οὔτε γνωμικόν θέλημα εἶχεν κατά τόν Μέγαν Μάξιμον.
Χρησιμοποιεῖ τόν ὅρον: πρέπει νά εἴμεθα δίκαιοι, εἰρηνοποιοί, πρᾶοι… κατά τήν προσφιλῆ τακτικήν τῶν Ὀργανωσιακῶν στήν Ἑλλάδα καί τῶν ἠθικιστῶν-Πιετιστῶν τῆς Δύσεως… σελ. 52, ἐνῶ ὁ Κύριος μακαρίζει τούς δικαίους, τούς εἰρηνοποιούς καί τούς πράους, ἀφήνοντας στήν ἐλευθερίαν τῶν ἀνθρώπων τήν ἐπιλογήν, μήν παραβιάζοντας τό αὐτεξούσιον.
Κηρύσσει τήν αἱρετικήν διδασκαλίαν τῆς Δύσεως σελ. 46: Οἱ πρωτόπλαστοι ἡμάρτησαν, παρέβησαν τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ … ἡ ἁμαρτία τῶν Πρωτοπλάστων, ἡ ὁποία λέγεται προπατορικόν ἁμάρτημα, μετεδόθη εἰς ὅλον τό ἀνθρώπινον γένος. Πάντες, λοιπόν, οἱ ἄνθρωποι ἥμαρτον, ἐξλεκλιναν τῆς εὐθείας ὁδοῦ. Πρόκειται περί φοβερῆς βλασφημίας!!!
Κηρύσσει πάλιν τήν αἱρετικήν καί ἐξόχως βλάσφημον διδασκαλίαν τοῦ αἱρετικοῦ Ἀνσέλμου καί τοῦ Ἀκυνάτου περί ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης, λέγοντας στήν σελ. 48: ἡ ὁποία δικαίως ἀπήτει τήν τιμωρίαν τοῦ ἁμαρτήσαντος ἀνθρώπου, καί τήν θείαν εὐσπλαχνίαν νά συμβιβάσει… καί ἦτο ἀπολύτως ἀναγκαῖον νά εἶναι καί ἄνθρωπος ὁ Μεσσίας, ὅπως προσφέρῃ ἑαυτόν θυσίαν ὑπέρ τῆς ἀνθρωπότητος, διά νά ἱκανοποιήσῃ, τήν θείαν δικαιοσύνην. (Ἐπειδή τό θέμα εἶναι ἰδιαζόντως σοβαρόν καί ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ γιά τήν Ὀρθόδοξη θεώρηση τῶν πραγμάτων, παρατίθεται ἐκτενής ἀνάλυση στήν συνέχειαν.)
Ἐνῶ καί ἡ ὀρθογραφία σέ κρίσιμα δογματικά ζητήματα εἶναι ἐσφαλμένη, ὅταν ἀναφέρεται στήν ἐπεξήγηση τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως εἰς τό Πανάγιον Πνεῦμα σελ. 55: ἐν εἴδει πυρήνων γλωσσῶν, ἀντί πυρίνων γλωσσῶν.
Ἐπεξηγῶντας τό «Εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν», ἡ ἀοριστία τοῦ ὁρισμοῦ του περιλαμβάνει καί τίς καταδικασμένες ψευδοεκκλησίες, ἀφοῦ ὁρίζει τήν Χριστιανικήν Ἐκκλησίαν, πώς εἶναι πάντες οἱ εἰς Χριστόν ὡς Σωτῆρα πιστεύοντες, εἶναι ἡ συνάθροισις τῶν πιστῶν. Ἐσφαλμένα ὁρίζεται ὁ ὅρος Καθολική ἐκκλησία σελ. 57: ὡς ἡ ἐξηπλωμένη σχεδόν εἰς ὅλον τόν γνωστόν κόσμον… ἐνῶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὁρίζεται ὡς Καθολική καί ἐν δυσίν καί τρισίν Ὀρθοδόξοις, (ὀρθοδόξως δηλαδή πιστεύοντας καί τήν διδασκαλίαν τῶν ἁγίων Ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τῶν Πανορθοδόξων τοιούτων ἀκολουθούντων καί τό Σύμβολον Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως ὁμολογούντων), κατά τό ἅγιον Μάξιμον τόν Ὁμολογητήν, τόν Ἅγιον Θεόδωρον Στουδίτην καί τόν Ἅγιον Γρηγόριον τόν Παλαμᾶν καί πλείστους ἄλλους Θεοφόρους Πατέρας. Ἀκολουθούντων, δηλαδή, ὅ,τι πάντοτε καί ὑπό πάντων καί παντοῦ ἐπιστεύθη!
Διδάσκει ἐν πλάνῃ σελ. 58 (βλ. καί σελ. 102): ὅτι οἱ κληρικοί, εἶναι ἀντιπρόσωποι καί ὄργανα τοῦ Χριστοῦ (Λατινική πλάνη), ἀλλά ὁ Κύριος εἶναι ὁ ἐν πᾶσι ἐνεργῶν τά πάντα (κατά τόν Μέγαν Βασίλειον καί τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον), Αὐτός εἶναι ὁ προσφέρων καί προσφερόμενος, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος καί τούς μετέχοντας τοῦ Σώματός Του καί τοῦ Αἵματός Του ἁγιάζων, καί δέν χρειάζεται «ἀντιπροσώπους», γιά νά τελεῖ τά Μυστήρια καί νά μεταδίδει τήν χάριν Του. (Βλ. σχετικά: Διὰ τὴν ἄφατον καὶ ἀμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν, ἀτρέπτως καὶ ἀναλλοιώτως γέγονας ἄνθρωπος καὶ ἀρχιερεὺς ἡμῶν ἐχρημάτισας καὶ τῆς λειτουργικῆς ταύτης καὶ ἀναιμάκτου θυσίας τὴν ἱερουργίαν παρέδωκας ἡμῖν, ὡς Δεσπότης τῶν ἁπάντων. Σὺ γὰρ μόνος, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, δεσπόζεις τῶν ἐπουρανίων καὶ τῶν ἐπιγείων, ὁ ἐπὶ θρόνου χερουβικοῦ ἐποχούμενος, ὁ τῶν Σεραφεὶμ Κύριος καὶ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ὁ μόνος ἅγιος καὶ ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενος. Σὲ τοίνυν δυσωπῶ τὸν μόνον ἀγαθὸν καὶ εὐήκοον· ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμὲ τὸν ἁμαρτωλὸν καὶ ἀχρεῖον δοῦλόν σου, καὶ καθάρισόν μου τὴν ψυχὴν καὶ τὴν καρδίαν ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς· καὶ ἱκάνωσόν με τῇ δυνάμει τοῦ Ἁγίου σου Πνεύματος, ἐνδεδυμένον τὴν τῆς ἱερατείας χάριν, παραστῆναι τῇ ἁγίᾳ σου ταύτῃ τραπέζῃ καὶ ἱερουργῆσαι τὸ ἅγιον καὶ ἄχραντον σῶμά σου καὶ τὸ τίμιον αἷμα. Σοὶ γὰρ προσέρχομαι κλίνας τὸν ἐμαυτοῦ αὐχένα καὶ δέομαί σου· μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπ᾿ ἐμοῦ, μηδὲ ἀποδοκιμάσῃς με ἐκ παίδων σου, ἀλλ᾿ ἀξίωσον προσενεχθῆναί σοι ὑπ᾿ ἐμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἀναξίου δούλου σου τὰ δῶρα ταῦτα. Σὺ γὰρ εἶ ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος καὶ διαδιδόμενος, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν»!!!
Οὔτε βεβαίως, ἡ Ἐκκλησία, συνερχόμενη σέ οἰκουμενική σύνοδο εἶναι ἀλάθητος (ὅπως σημειώνει στήν σελ. 58 ὑποσ.) ἐκ τῶν προτέρων, ἐάν τό βασίλειον ἱεράτευμα, τό ἔθνος τό ἅγιον δέν ἐγκρίνει τά ἀποφασισθέντα καί δογματισθέντα, καί τά ὁποῖα θά πρέπει νά ἀκολουθοῦν κατά πάντα τίς ἀποφάσεις τῶν προγενεστέρων συνόδων.
Ἐξηγῶντας τήν Κυριακήν προσευχήν καί συγκεκριμένα τήν φράση: Τόν ἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιον δός ἡμῖν σήμερον, (σελ. 75), δέν ἐννοεῖ ὁ Κύριος πρωτίστως τό καθημερινό ψωμί μας ὅπως τό ὑπολαμβάνει ὁ Μεσολωρᾶς, ἀλλά τόν Ἄρτον τόν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάντα, τό Σῶμα Του καί τό Αἵμα Του, κατά τούς Ἁγίους Κολλυβάδες, Ἅγιον Νικόδημον τόν Ἁγιορείτην καί Μακάριον τόν Νοταρᾶν, ἀλλά πρωτίστως σύμφωνα μέ τούς Μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας Ἁγιον Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον καί Μέγαν Βασιλειον.
Ὀρθόδοξες θέσεις
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβοῦς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 16.
Περὶ δημιουργίας.
«Ἐπεὶ οὖν ὁ ἀγαθὸς καὶ ὑπεράγαθος Θεὸς οὐκ ἠρκέσθη τῇ ἑαυτοῦ θεωρίᾳ, ἀλλ᾿ ὑπερβολῇ ἀγαθότητος εὐδόκησε γενέσθαι τινὰ τὰ εὐεργετηθησόμενα καὶ μεθέξοντα τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος, ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παράγει καὶ δημιουργεῖ τὰ σύμπαντα, ἀόρατά τε καὶ ὁρατά, καὶ τὸν ἐξ ὁρατοῦ καὶ ἀοράτου συγκείμενον ἄνθρωπον. Κτίζει δὲ ἐννοῶν, καὶ τὸ ἐννόημα ἔργον ὑφίσταται, Λόγῳ συμπληρούμενον καὶ Πνεύματι τελειούμενον.»
Ὅτιδήποτε δέν ἔχει ἀκόμη συμβεῖ εἶναι ἤδη πραγματικότητα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καί ἦταν πραγματικότητα καί πρίν ἀπό τήν Ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ μας.
Ἔτσι ὅλη ἡ δύναμη καί ἡ Χάρις τῆς Ἐνσαρκώσεως ὑπῆρξε ἤδη πραγματική καί διαθέσιμη εὐθύς ἐξαρχῆς, ἐπειδή ἡ Ἐνανθρώπησή Του ἦταν πάντοτε (καί ὄντως εἶναι) ὁ παραμόνιμος καί παντοτεινός σκοπός τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τιδήποτε θέλησε ὁ Θεός προαιωνίως, εἶναι πάντοτε πραγματικό, ἀκόμη καί πρίν λάβει χώρα ἀπό ἱστορική ἄποψη.
Προαιωνίως ὁ θεῖος Νοῦς, ἔψαλλεν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «διαλογίζόταν τό ποθητό φῶς τοῦ κάλλους Του, τήν ἴδια καί ἐξ ἴσου τέλεια λάμψη τῆς τρισηλίου θεότητας… Ὁ Νοῦς, πού δημιούργησε τόν κόσμον μέσα στίς ἄπειρες σκέψεις Του, διαλογίστηκε, ἐπίσης, πολύ πάνω στά σχέδια τοῦ κόσμου πού ἔφτιαξε, πάνω στόν κόσμον πού δημιουργήθηκε μόνον ἀργότερα, ἀλλά πού γιά τόν Θεόν ἀπό τότε ἀκόμα ἦταν παρών. Ὅλα γιά τόν Θεόν, βρίσκονται μπροστά Του, καί ἐκεῖνα πού θά ὑπάρξουν, καί ἐκεῖνα πού ὑπῆρξαν, καί ἐκεῖνα πού τώρα ὑπάρχουν… Γιά τόν Θεόν ὅλα γίνονται ἕνα, καί ὅλα κρατοῦνται ἀπό τά χέρια τοῦ μεγάλου Θεοῦ». Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Ἔπη Θεολογικά, IV, τόμ. 67-68, PG 37, 421.
Ὁ ὑπέρτατος σκοπός τῆς Δημιουργίας τοῦ σύμπαντος εἶναι ἡ Ἕνωση τοῦ Δημιουργοῦ μέ τά ἴδια Του τά δημιουργήματα. «Ὁ Θεός θέλησε πρό πάντων τῶν αἰώνων νά ἐνώσει τήν μετρήσιμη καί μή μετρήσιμη πραγματικότητα, τό πεπερασμένο μέ τό ἄπειρο, τήν κίνηση μέ τήν ἀκινησία, τά περιορισμένα καί τά ἀπεριόριστα καί τό Ἑαυτό Του ὡς Δημιουργό μέ τά ἴδια Του τά δημιουργήματα. Αὐτό πραγματοποιήθηκε μέ τήν Ἐνσάρκωση, μολονότι αὐτή ἀνέκαθεν ἦταν τό πρωταρχικό Θεϊκό κίνητρο καί ἡ μόνη αἰτία, γιά τήν ὁποία ἡ Δημιουργία ἦλθε στό εἶναι»[4].
Ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ εἶναι τό ὑπέρτατο κίνητρο, γιά τό ὁποῖο κάθε τί ἦλθε ἀπό τό μή-εἶναι στό εἶναι. Αὐτή ἡ θεώρηση τῶν πραγμάτων, πού τέλεια μᾶς παρουσιάζει ὁ Μέγας Θεολόγος καί Ὁμολογητής ἔχει τά θεμέλιά της στήν κοσμολογία τοῦ Θεορρήμονος Ἀποστόλου Παύλου!
Ὁ Θεός εἶναι πάντοτε φίλος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ θάνατος δέν εἶναι ἐκ Θεοῦ.
Ὁ Θεός εἶναι πάντοτε φίλος τῶν ἀνθρώπων καί οὐδέποτε ἐχθραίνει, κατά τόν Ἅγιον Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον. Ἡ καταλλαγή τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως πρός τόν Θεόν νοεῖται ὡς καταλλαγή τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεόν καί ὄχι ὡς καταλλαγή τοῦ Θεοῦ πρός ἡμᾶς! Οἱ Πατέρες ἀπορρίπτουν τήν δικανικήν ἄποψιν τοῦ Αὐγουστίνου, σύμφωνα μέ τήν ὁποίαν ἡ ἐπικράτηση τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς πτώσεως τοῦ Ἀδάμ ἔγινε τάχα ἀπό τήν θείαν δικαιοσύνην, πού ἐνοχοποίησεν καί τιμώρησεν τό ἀνθρώπινον γένος, γιατί μία τέτοια ἄποψη ὁδηγεῖ στόν ἀπόλυτον προορισμόν, κακοδοξίαν γιά τήν ὁποίαν ὁ μαθητής τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Ἅγιος Κασσιανός ὁ Ρωμαῖος κατηγόρησεν ὡς αἱρετικόν τόν Αὐγουστῖνον[5], πού δίδαξεν, ὅτι, τάχα, ὁ θάνατος καί ἡ φθορά εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀποφάσεως τοῦ Θεοῦ, νά θεωρήσει ἔνοχη τήν ἀνθρωπότητα καί νά τήν τιμωρήσει.
Ὁ Αὐγουστῖνος δίδαξεν, ὅτι ὁ θάνατος εἶναι ἐκ Θεοῦ τιμωρία, ὅπως καί ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου στά χέρια τοῦ διαβόλου. Συμφώνησεν στό σημεῖον αὐτό μέ τόν Πελάγιον, ὅτι τό προπατορικόν ἁμάρτημα προέρχεται ἀπό τήν ἀνθρώπινη βούληση κάι μόνον. Ἰσχυρίστηκεν, ὅτι ἡ βούληση τοῦ Ἀδάμ κληρονομεῖται κάτα κάποιον τρόπον ἀπό τούς ἀπογόνους του. Ἡ ἀνθρώπινη φύση ἐπηρεάζεται ἄμεσα ἀπό τήν αἱρετικήν αὐτήν θέση τοῦ Αὐγουστίνου καί τοῦ διαδόχου του στήν πλάνην αὐτήν Ἀνσέλμου, πώς τάχα ἐπῆλθεν ἀλλαγή τῆς διαθέσεως τοῦ Θεοῦ ἀπέναντι στόν ἄνθρωπον, λόγῳ τῆς παρακοῆς καί τῆς πτώσεως… Καί χρειαζόταν, κατά συνεπειαν, ἡ σταυρική θυσία τοῦ Χριστοῦ μας, γιά νά καταλλάξη, (νά ἐξευμενίσει), τόν Θεόν (!!!), ὥστε νά μᾶς βλέπει μέ εὐμενέστερον βλέμμα, ἀφοῦ μόνον ἡ θυσία τοῦ Θεοῦ, δηλ. τοῦ Υἱοῦ Του, θά ἦταν ἱκανή νά ἱκανοποιήσει «τήν πληγωμένην δικαιοσύνην» Του!
Ἑπομένως, στούς Λατίνους δέν ἀναγνωρίζεται ὡς ἀπολύτως οὐσιαστική ἡ ἀνάγκη συνεχοῦς, πραγματικῆς καί ζωοποιοῦ ἐνεργείας τοῦ Χριστοῦ στούς πιστούς, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος, ὅπως αἱρετικά πάλιν πιστεύουν οἱ Φράγγοι, εἶναι φύσει ἀθάνατος καί τάχα σώζεται μέ μίαν δικανικήν πράξη, στήν ὁποίαν ἡ πραγματική μέ τήν ἀναστημένην καί δοξασμένην σάρκα τοῦ Χριστοῦ μας ἕνωση εἶναι, κατά τούς ἐναγεῖς αἱρετικούς τῆς Δύσεως, δευτερεύουσας σημασίας![6] Γιά τούς Φράγγους, ἐν συνόψει, ὁ θάνατος, οἱ ἀσθένειες, οἱ κακουχίες καί οἱ ταλαιπωρίες ὡς ἀποτελέσματα τῆς πτώσεως, προϋποθέτουν τήν ἐνοχήν τοῦ τιμωρουμένου, γιατί ὁ Θεός εἶναι δίκαιος καί δέν εἶναι δυνατόν νά τιμωρεῖ ἄδικα. Ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι γιά τήν αἱρετικήν αὐτήν ἀντίληψη ἔνοχη, γιά μιά τόσον μεγάλην ἁμαρτίαν, πού δίκαια τιμωρεῖται ἀπό τόν δικαιοκρίτην Θεόν καί ἐπέρχονται, κατά συνέπειαν, ὡς τιμωρίες οἱ ἀσθένειες, οἱ ταλαιπωρίες καί ὁ θάνατος. Αὐτές ἐπέρχονται γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀφοῦ τάχα κληρονομεῖται ἡ ἐνοχή τῶν πρωτοπλάστων, διαφορετικά, κατά τούς ἐναγεῖς αἱρετικούς, δέν ἱκανοποιοῦνται οἱ ἀπαιτήσεις τῆς ἀντιλήψεως τῶν Φράγγων, (τοῦ Ἀνσέλμου ἀλλά καί τοῦ Ἀκυνάτη), περί θείας δικαιοσύνης.
Στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολήν, ὅμως, ὡς δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ὁρίζεται ἡ ἔσχατη περί τό γένος τῶν ἀνθρώπων φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ[7]. Δέν ὑποψιάζονται, δηλαδή, κἄν οἱ Φράγγοι, ὅτι ὁ θάνατος καί ἡ φθορά δέν εἶναι ἐκ Θεοῦ[8]! Ἀποτέλεσμα τῆς αἱρετικῆς διδασκαλίας τῆς Δύσεως εἶναι ὁ Α΄ κανόνας τῆς Ε΄ συνεδρίας τῆς Συνόδου τοῦ Τριδέντου τό 1546, ὁ ὁποῖος λέγει τά ἑξῆς φρικιαστικά: «Ἐάν κάποιος δέν ὁμολογήσει, ὅτι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, ὁ Ἀδάμ, … ἐπέφερε μέ τήν παράβασή του, τήν ὀργήν καί τήν ἀγανάκτηση τοῦ Θεοῦ, καί γιαὐτόν τόν λόγον τόν θάνατον, μέ τόν ὁποῖον τόν εἶχε ἀπειλήσει προηγουμένως ὁ Θεός … νά εἶναι ἀναθεματισμένος».[9]
Οἱ Μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅμως, διδάσκουν, ὅτι «ἡ μέν κατά ψυχήν θανάτου ἀπόφασις, ἥν εἰς ἔργον ἤγαγεν ἡμῖν ἡ παράβασις κατά δικαιοσύνην τοῦ κτίσαντος. Ἐγκαταλιπόντας γάρ κατέλιπεν ὡς αὐτοβούλως γεγονότας μή βιασάμενος. Ἡ μέν οὖν ἀπόφασις ἐκείνη προαναπεφώνηται παρά τοῦ Θεοῦ φιλαν-θρώπως, καθ’ ἅς αἰτίας εἰρήκαμεν. Ἀνέσχε δέ καί ὑπερέθετο τήν ἀπόφασιν τοῦ κατά σῶμα θανάτου πρότερον, καί ἡνίκα ταύτην ἐξήνεγκε βάθει σοφίας καί φιλανθρωπίας ὑπερβολῇ πρός τό μέλλον τήν εἰς ἔργον ἔκβασιν ταύτης ἐταμιεύσατο, μή πρός τόν Ἀδάμ εἰπών ἐπιστράφηθι ὅθεν ἐλήφθης, ἀλλά γῆ εἶ καί εἰς γῆν ὑποστρέψεις. Ἔνι δέ τοῖς συνετῶς ἀκούουσιν καί τῶν τοιούτων λόγων ἰδεῖν, ὡς Θεός, οὐ ψυχῆς, οὐ σώματος ἐποίησεν θάνατον. Σοφ. Σολ. 1:13 «ὁ Θεός θάνατον οὐκ ἐποίησεν». Οὔτε γάρ πρότερον εἶπεν προτάσσων, θάνετε ἥν ἄν ἡμέραν φάγητε, ἀλλ’ «ἀποθανεῖσθε ἥν ἄν ἡμέραν φάγητε». Οὔτε νῦν εἰς γῆν ἐπίστρεψον, εἶπε, ἀλλ’ «ὑποστρέψεις», προαναγγέλλων καί ἐφιείς καί μή κωλύων σύν δίκῃ τό ἐκβησόμενον»[10].
Ὁ Μέγας Βασίλειος, ἐπίσης, διδάσκει: «Ὅσον γάρ ἀφίστατο τῆς ζωῆς, τοσοῦτον προσήγγιζε τῷ θανάτῳ. Ζωή γάρ ὁ Θεός, στέρησις δέ τῆς ζωῆς θάνατος. Ὥστε ἑαυτῷ τόν θάνατον ὁ Ἀδάμ διά τῆς ἀναχωρήσεως τοῦ Θεοῦ κατεσκεύασε κατά τό γεγραμμένον, ὅτι ἰδού «Οἱ μακρύνοντες ἑαυτούς ἀπό σοῦ ἀπολλοῦνται». Οὕτως οὐχί Θεός ἔκτισε θάνατον, ἀλλ’ ἡμεῖς ἑαυτοῖς ἐκ πονηρᾶς γνώμης ἐπεσπασάμεθα. Οὐ μήν οὐδέ ἐκώλυσε τήν διάλυσιν διά τάς προειρημένας αἰτίας, ἵνα μή ἀθάνατον ἡμῖν τήν ἀρρωστίαν διατηρήσῃ».[11] Καί ὁ Μέγας Ἀθανάσιος τονίζει, ὅτι «οἱ δέ ἄνθρωποι, ἀποστραφέντες τά αἰώνια καί συμβουλίᾳ τοῦ διαβόλου εἰς τά τῆς φθορᾶς ἐπιστραφέντες, ἑαυτοῖς αἴτιοι τῆς ἐν τῷ θανάτῳ φθορᾶς γεγόνασι»[12].
Καί γιά τόν Ἅγιον Γρηγόριον τόν Θεολόγον[13] εἶναι σαφές, ὅτι ἡ σταυρική θυσία τοῦ Χριστοῦ μας δέν μπορεῖ νά ἐξηγηθεῖ μέ ὅρους ποινικῆς δικονομίας. Ὁ Πατέρας δέχτηκεν τήν θυσίαν τοῦ Υἱοῦ Του, ὄχι γιατί Αὐτός τήν ζήτησεν ἤ γιατί τήν εἶχεν ἀνάγκη, ἀλλά γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔπρεπε νά ἁγιασθεῖ ἀπό τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Θεανθρώπου. Ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου μας ἐπί τοῦ Σταυροῦ ἦταν ἡ νίκη κατά τῆς θνητότητας καί κατά τοῦ θανάτου καί ὄχι ἁπλῶς ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν, οὔτε μιά δικαίωση τοῦ ἀνθρώπου καί οὔτε, πολύ περισσότερον, μιά ἱκανοποίηση μιᾶς ἀφηρημένης δικαιοσύνης. Ὁ ὅρος λύτρον-ἐξαγορά στήν Καινήν Διαθήκην ἔχει τήν ἔννοιαν τῆς ἀπελευθέρωσης (Μάρκ. ι΄, 45 καί Ματθ. κ΄, 28) καί ὄχι ἐξαγορᾶς μέ τήν στενήν ἔννοιαν. Ἡ ἀρχική σημασία τοῦ ρήματος λύω εἶναι ἀκριβῶς ἀπελευθερώνω, καθιστῶ ἐλεύθερον[14]. Ἡ λέξη, πάλιν, λύτρωσις στό Λουκ. α΄, 68 δέν σημαίνει τίποτε περισσότερον ἀπό σωτηρίαν πρβλ. 5: 69, 71, 77. Στό χωρίον, πάλιν, Ἑβρ. θ΄, 12 τό αἰωνίαν λύτρωσιν δέν σημαίνει, ἐπίσης, καμμίαν ἐξαγοράν[15]
Ὁ Θεός τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ὀρθοδόξων Πατέρων δέν ὑπόκειται κατά τήν οὐσίαν Του σέ καμμίαν ἀνάγκην, γιατί εἶναι ἐλεύθερος ἀπό κάθε ἀνάγκην καί κάθε ἰδιοτέλειαν. Εἶναι πέρα γιά πέρα ἀπαράδεκτον νά ἀποδίδει ὁ ἄνθρωπος στόν Θεόν -(στήν Θείαν φύσιν)- ἀνθρωπομορφικά ἰδιώματα, καί μάλιστα ἰδιώματα τῆς πεπτωκυίας ψιχοσυνθέσεως τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως εἶναι ἡ αἱρετική ἰδέα, ὅτι ἡ Θεία φύσις προσβάλλεται καί ἔχει ἀνάγκην ἱκανοποιήσεως[16]. Ἀκόμη καί ὁ Ὅρος «ἱκανοποίησις» ἤ «Satisfactio» εἶναι ξένος πρός τούς Ἕλληνες Πατέρες, ἐξαιρουμένης τῆς βαβυλώνιας αἰχμαλωσίας τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας τῶν τελευταίων αἰώνων μέχρι τόν Ρωμανίδη.[17] Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη Του εἶναι θεῖες ἐνέργειες καί ἰδιότητες περί τήν θείαν οὐσίαν καί ὄχι αὐτή ἡ Θεία οὐσία!
Ὅταν ὁ Θεῖος Παῦλος λέγει «εἰ γάρ ἐχθροί ὄντες κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ διά τοῦ θανάτου τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ» (Ρωμ 5, 10), δέν πρέπει νά νομίσουμε, ὅτι πρίν τήν σταυρικήν θυσίαν, ὁ Θεός κρατοῦσε τάχα ἐχθρικήν στάση πρός τόν κόσμον. «Οὐκ ἐκεῖνος (ὁ Θεός) ἐστίν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ’ ἡμεῖς. Θεός γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει»[18]. Ὁ σταυρός προϋποθέτει ὄχι τήν ἔχθραν ἀλλά τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ «Οὕτω γάρ ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον...» (Ἰωάν, 3, 16). Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρός τόν κόσμον εἶναι ἡ ἴδια καί πρίν καί μετά τήν σταύρωση. «Καθώς ἠγάπησέ με ὁ Πατήρ, κἄγώ ἠγάπησα ὑμᾶς» (Ἰωάν. 15, 9). Ἐάν εἶχεν ἐχθρικήν στάση ὁ Πατέρας πρός τήν ἀνθρωπότητα, θά εἶχεν ἀσφαλῶς παρόμοια ἔχθραν πρός τόν κόσμον καί ὁ Υἱός. Ἀλλά πουθενά στήν Καινή Διαθήκη δέν λέγεται ὅτι ὁ Χριστός ἤ ὁ Θεός ἦταν ἐχθρός τοῦ κόσμου. Ἡ ἀγάπη τήν ὁποίαν ἔδειξεν ὁ Χριστός στόν κόσμον πρός τούς ταλαιπωρημένους καί πρίν ἀκόμη σταυρωθεῖ, εἶχε πηγήν τόν Πατέρα (Ἰωάν. 3, 16). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ποτέ δέν λέγει, ὅτι ὁ Θεός εἶχεν ἔχθραν πρός τούς ἀνθρώπους, ἀλλά ὅτι μέ τήν ἁμαρτίαν οἱ ἄνθρωποι ἦσαν ἐχθροί τῆς Θείας θελήσεως, «διότι τό φρόνημα τῆς σαρκός ἔχθρα εἰς Θεόν» (Ρωμ. 8, 7). «Καί ὑμᾶς ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καί ἐχθρούς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς, νυνί δέ ἀποκατήλλαξεν ἐν τῷ σώματι τῆς σαρκός αὐτοῦ διά τοῦ θανάτου παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καί ἀμώμους καί ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ» (Κολ. 1, 21-22).[19] Πουθενά δέν λέγει ὁ Μέγας Ἀπόστολος, ὅτι τάχα ὁ Θεός καταλλάσσεται πρός τόν ἄνθρωπον, ἀλλά ὅτι ὁ Θεός συμφιλιώνει καί ἐξιλεώνει τούς ἀνθρώπους πρός Αὐτόν! «Θεός ἦν ἐν Χριστῷ κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ, μή λογιζόμενος αὐτοῖς τά παραπτώματα αὐτῶν, καί θέμενος ἐν ἡμῖν τόν λόγον τῆς καταλλαγῆς» (Β΄ Κορ. 5, 19). «Καταλλάγητε τῷ Θεῷ. Καί οὐκ εἶπε, καταλλάξατε ἑαυτοῖς τόν Θεόν, οὐ γάρ ἐκεῖνος ἐστιν ὁ ἐχθραίνων, ἀλλ’ ἡμεῖς. Θεός γάρ οὐδέποτε ἐχθραίνει».[20]
Ἡ ἐξάλειψη τοῦ κακοῦ, ἀλλά καί τό ἀθεράπευτον τῆς θελήσεως
Τό Ἑλληνικόν πνεῦμα θεώρησε, ὅτι τό κακόν εἶναι πρόσκαιρον καί πρέπει μόνον του ἀναπόφευκτα νά ἐξαφανιστεῖ. Γιατί τίποτε δέν μπορεῖ νά εἶναι αἰώνιον, παρά μόνον ἄν στηρίζεται σέ ἐντολήν τοῦ Θεοῦ. Τό κακόν δέν μπορεῖ παρά νά εἶναι προσωρινόν. Ὥστόσον ἡ χριστιανική ἀντίληψη εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετη. Ὑπάρχει κάποια ἀδράνεια καί ἰσχυρογνωμοσύνη τῆς θελήσεως καί αὐτή ἡ ἰσχυρογνωμοσύνη μπορεῖ νά παραμείνει ἀθεράπευτη, ἀκόμη καί στήν καθολικήν ἀποκατά-σταση. Ὁ Θεός ποτέ δέν βιάζει τόν ἄνθρωπον, ὥστε ἡ κοινωνία μέ τόν Θεόν νά ἐπιβληθεῖ μέ τήν βίαν στόν ἰσχυρογνώμονα. Ὅπως τό διδάσκει ὁ Μέγας Μάξιμος «τό Πνεῦμα δέν δημιουργεῖ μίαν ἀκούσια ἀπόφαση, ἀλλά μεταμορφώνει μιά ἑκούσια πρόθεση (ἐκλογήν) σέ θέωση. Γιατί ἡ ἁμαρτία καί τό κακόν δέν προέρχονται ἀπό μίαν ἐξωτερικήν αἰτίαν, (ἀκαθαρσίαν, ρῦπον), ἀλλά ἀπό μίαν ἐσωτερικήν ἀποτυχίαν, ἀπό τήν διαστροφήν τῆς θελήσεως. Κατά συνέπειαν, ἡ ἁμαρτία ὑπερνικᾶται μόνον μέ ἐσωτερικήν μεταστροφήν καί ἀλλαγήν, καί ἡ μετάνοια σφραγίζεται ἀπό τήν χάρη στά μυστήρια.»[21]
Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας εἶναι μιά καινούργια ἀπαρχή, μιά καινούργια δημιουργία, ἡ καινή κτίσις. Μπορεῖ ἀκόμη κανείς νά πεῖ, πώς εἶναι μία ἐσχατολογική ἀρχή, ἕνα ἔσχατον βῆμα στήν ἱστορίαν τῆς Σωτηρίας μας. Καί ὅμως, πρέπει νά κάνουμε μιά σαφῆ διάκριση μεταξύ θεραπείας τῆς φύσεως καί τῆς θεραπείας τῆς βουλήσεως. Ἡ φύση θεραπεύεται καί ἀποκαθίσταται μέ ὁρισμένον κατάναγκασμόν, ἀπό τήν πανίσχυρη δύναμη τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ καί τήν ἀκατανίκητη χάρη. Ἡ ἀκεραιότητα, τρόπον τινά, «ἐπιβάλλεται» πάνω στήν ἀνθρώπινη φύση. Γιατί «ἐν Χριστῷ» ὅλη ἡ ἀνθρώπινη φύση τό «σπέρμα τοῦ Ἀδάμ» θεραπεύεται πλήρως καί τελείως ἀπό τήν διάσπαση καί τήν θνητότητα. Αὐτή ἡ ἀποκατάσταση θά πραγματοποιηθεῖ καί θά φανερωθεῖ σ’ ὅλη της τήν ἔκταση τόν κατάλληλον καιρόν, στήν Γενικήν Ἀνάσταση, στήν ἀνάσταση ὅλων τῶν δικαίων καί τῶν ἀδίκων. Καί οὔτε ἕνας, ὅσον ἀφορᾶ τήν φύση, δέν μπορεῖ νά ξεφύγει ἀπό τήν βασιλικήν κυριαρχίαν τοῦ Χριστοῦ ἤ νά ἀλλοτριωθεῖ ἀπό τήν ἀκατάβλητη δύναμη τῆς ἀναστάσεως. Ἀλλά ἡ βούληση τοῦ ἀνθρώπου δέν μπορεῖ νά θεραπευθεῖ κατά τόν ἴδιον ἀκατανίκητον τρόπον. Ἡ βούληση τοῦ ἀνθρώπου πρέπει νά στραφεῖ μόνη της στόν Θεόν. Πρέπει νά ὑπάρξει μία ἐλεύθερη καί αὐθόρμητη ἀνταπόκριση ἀγάπης καί λατρείας, μιά ἐλεύθερη μεταστροφή. Ἡ βούληση τοῦ ἀνθρώπου πρέπει νά θεραπευθεῖ μόνον μέσα στό μυστήριον τῆς ἐλευθερίας. Μόνον μέ αὐτήν τήν ἐλεύθερη προσπάθειαν ὁ ἄνθρωπος εἰσέρχεται μέσα σέ ἐκείνην τήν καινούρια καί αἰώνια ζωήν πού ἀποκαλύπτεται ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.
Μιά πνευματική ἀναγέννηση μπορεῖ νά ἐπισυμβεῖ μόνον μέσα σέ τέλειαν ἐλευθερίαν, μέσα σέ μιά ὑπακοήν ἀγάπης μέ μιά αὐτοπροσφοράν καί αὐτό-ἀφιέρωση στόν Θεόν, ἐν Χριστῷ.
Αὐτή ἡ διάκριση ἔγινε μέ μεγάλην ἐ